Stedendriehoek

Aapje reageert 5 keer sneller dan de mens

APELDOORN – Een dag zonder je telefoon? Dat is in deze tijd gewoon niet meer mogelijk. Toch gingen de leerlingen van vwo 3 van de Koninklijke Scholengemeenschap Apeldoorn (KSG) deze challenge aan. Voor een week lang mochten ze elke dag hun smartphone niet gebruiken op school. Op donderdag 22 februari kregen ze een gastles van Laurens Veltman. Hij is gameverslaafd geweest.

Laurens Veltman heeft een eigen bedrijf, genaamd Digital Awareness (https://www.digitalawareness.nl/) en hij koppelt zijn gameverslaving aan de studie Psychologie. Hij begon de gastles met de vraag of de leerlingen hun smartphone meenemen als ze naar de wc gaan. Dat bleken toch wel veel leerlingen te doen. Toen kwam de vraag of ze liever hun arm of hun smartphone breken. Toen zeiden de meesten wel dat ze liever hun smartphone breken dan hun arm. Laurens vertelde dat toch meer dan de helft van de jongeren liever hun arm breekt dan hun smartphone.

“De smartphone is in deze tijd heel belangrijk geworden. En niet alleen de smartphone, maar ook sociale media en gamen kunnen veel mensen niet meer zonder. Het wordt in deze tijd ook van je verwacht dat je bereikbaar bent. Als jij thuis je telefoon niet meer zou gebruiken, dan mis je heel veel en val je eigenlijk gewoon buiten de boot.”

Laurens heeft vier jaar lang heel veel gegamed. Toen hij begon, merkte hij op een gegeven moment dat hij er goed in was. En omdat hij goed was, gingen mensen hem volgen op sociale media. “Ik werd populair omdat ik goed kon gamen. En dat deed wat met me, dat gaf mij een goed gevoel. En toen werd gamen heel belangrijk voor mij. Zo ging ik bijvoorbeeld op school strategieën bedenken voor het gamen en was ik alleen maar daar mee bezig”, vertelt Laurens.

Op een gegeven moment haalde Laurens niet meer zulke hoge cijfers op school, terwijl hij daarvoor altijd hele mooie cijfers haalde. “Ik vond het toen ook niet erg als ik een 5,5 kreeg, terwijl ik er anders gewoon een 8 voor had gehaald. Zolang het maar een voldoende was, vond ik het wel goed”, aldus Laurens. Zijn ouders vonden het niet goed dat hij zoveel zat te gamen. Ze zeiden er wel wat van, maar ze hebben het nooit van hem afgenomen. Zo zou hij er namelijk niks van leren.
Uiteindelijk was hij zoveel aan het gamen, dat hij onder zijn examen Engels in slaap was gevallen. Ook heeft hij de eerste keer 6 vwo niet gehaald, maar de tweede keer wel.

Laurens vertelde dat hoe vaker je aan het gamen bent, hoe vaker je de kick van het gamen nodig hebt. Laurens legt het uit aan de hand van ‘de mens’, ‘het aapje’ en ‘de computer’. “Deze drie zitten allemaal in je brein. Als je thuiskomt van school en je moet huiswerk maken, dan denkt de mens: ik ga eerst huiswerk maken en daarna leren. Maar het aapje denkt: ik heb helemaal geen zin in huiswerk, dus ik ga eerst gamen. En de aap reageert 5 keer zo snel als de mens, dus daarom is dat besluit heel snel gemaakt. En de computer slaat alles op. Maar de aap maakt ook zijn patronen aan, en dat slaat de computer ook op. Dus vandaar dat je veel sneller naar het aapje luistert dan naar de mens.”

Laurens vertelde dat er niet een bepaald aantal uur gamen is dat wel of niet goed is. “De vraag is of jij een keuze kunt maken en je daaraan kunt houden. Als je het gevoel hebt dat je iets doet terwijl je het eigenlijk niet moet doen, omdat je bijvoorbeeld huiswerk moet maken, dan heb je het besef wel en dan kun je er ook nog uit.” Laurens besef kwam toen een online vriend tegen hem vertelde dat hij verslaafd was en ging stoppen. Toen viel het kwartje bij hem, want hij speelde nog meer dan zijn vriend. Toen was hij een tijdje gestopt, maar daarna toch weer begonnen. Tot hij op een gegeven moment zich leeg begon te voelen. “Ik dacht: ik kan wel heel goed zijn, maar wat heb ik er nou eigenlijk aan?”

De leerlingen van vwo 3 vonden het een interessant verhaal. Robin (14 jaar) vertelt: “Ik vond het wel leerzaam en interessant. Het was wel een oogopener.” Merel (14 jaar) valt hem bij: “Dat verhaal met het aapje heeft het allemaal wel wat duidelijker gemaakt. Je kijkt er nu met een ander perspectief naar.” Robin en Merel vonden het verhaal wel een beetje herkenbaar, maar ze gaan allebei niet zo ver als dat Laurens is gegaan. “Ik doe altijd eerst mijn huiswerk. School gaat bij mij wel voor”, aldus Robin.

Ook de smartphone challenge is in volle gang bij de leerlingen. “Van te voren dachten wij dat dit hem niet ging worden. Wij hebben best wel een opstandige klas, en we hadden van te voren al het idee bedacht dat we allemaal alarmen gaan instellen op onze mobieltjes, zodat de leraren er gek van worden”, lacht Merel. “Maar uiteindelijk valt het heel erg mee en is het eigenlijk heel makkelijk. Je praat nu meer met elkaar, bijvoorbeeld in de pauzes. Het is helemaal niet een hele grote stap”, vertelt Robin. “In de pauze doen we nu ook kaartspellen, dat is best wel gezellig”, aldus Merel. “Maar we doen dit natuurlijk ook met de hele klas, en niet alleen. Dat maakt het ook veel makkelijker.”